Krótka i żartobliwa prezentacja wyjaśnionych w słowniku pojęć na literę r:
Rysunek malarstwa romańskiego[5,6] trzyma w formie romantyczne[4] usposobienie anonimowych mistrzów; rysunek malarstwa renesansowego[1] trzyma w formie sam obraz — jego proporcje, światło, przestrzeń. Rysunek[7] malarstwa realistycznego odrobinę przegrywa z trójwymiarową rzeczywistością, ponieważ próbuje ją naśladować. Czy to znaczy, że naśladownictwo jest nie do pogodzenia z malarstwem? Przeczy temu replika[2]. A co się stało po wielu latach z „romantycznym usposobieniem anonimowych mistrzów”? Odezwało się dość późno, dopiero w rokoku[3].
1. Renesans
— w ogólnym pojęciu, termin ten oznacza odrodzenie się czegoś, odnowienie i rozkwit. W odniesieniu do sztuki renesans, to okres w historii kultury europejskiej zapoczątkowany we Włoszech w XIV wieku i trwający umownie do końca XVI wieku. Charakteryzował się fascynacją dorobkiem starożytnych, zamiłowaniem do studium natury, zgłębianiem zasad anatomii i perspektywy. Za najważniejsze artyści uznawali mistrzostwo w odwzorowywaniu trójwymiarowości na płaszczyźnie i harmonię kompozycji. Stosowali światło rozproszone, kolory lokalne, barwy czyste i nasycone. Dzieła Rafaela, Leonarda da Vinci, Michała Anioła czy Tycjana, to przykłady sztuki okresu renesansu w najlepszym gatunku.
2. Replika
— powtórzenie dzieła wykonane przez twórcę oryginału. Może różnić się wymiarami, drobnymi szczegółami i techniką.
3. Rokoko
— nurt stylistyczny występujący w końcowej fazie baroku, ale dający się od niego wydzielić, charakteryzujący się lekkością, finezją, koronkowością i sentymentalizmem.
4. Romantyzm
— nurt w sztuce europejskiej występujący w latach 1820-60, jako opozycja do oświecenia i klasycyzmu. Faworyzował uczuciowość, religijność, indywidualizm, patriotyzm, uwielbienie natury.
5. Romańska sztuka
— styl w sztuce rozwijający się w XI-XIII wieku na obszarze wpływów duchowości chrześcijańskiej – w Europie, na Bliskim Wschodzie po Syrię i Palestynę, a poprzez Ruś Halicką do Księstwa Włodzimiersko-Suzdalskiego. Sztuka romańska czerpała z osiągnięć architektury starożytnej w sposób wybitnie twórczy, tzn. przetwarzała jej elementy w nową jakość stylistyczno-treściową. Wytworzyła pierwszy w dziejach sztuki jednolity styl. Wczesny romanizm przypada na XI wiek, a pełny rozkwit na wiek XII. We Francji od 1144 roku równolegle rozwijała się sztuka gotycka. Pierwsza połowa XIII wieku, to okres schyłkowy stylu romańskiego. Trzeba też pamiętać, że na niektórych obszarach stylistyka romańska utrzymała się nawet w XIV i XV wieku. Rodzaje budowli romańskich: 1. kościoły zakonne z zabudowaniami przyklasztornymi, 2. kościoły pielgrzymkowe związane z kultem relikwii, 3. katedry, kolegiaty, kościoły parafialne. Charakterystyka stylu – masywność, kubiczność, zwartość, modułowość, kamień jako budulec, symbolika form, plany krzyża łacińskiego, rzadziej koła i wieloboku.
6. Romańskie malarstwo
— ściśle związane z architekturą stanowiło dekorację sklepień i ścian budowli. Cechy – płaskość, linearyzm, ograniczona paleta barw (ugry, ziemie zielone, błękit). W malarstwie romańskim rozwinęło się też witrażownictwo, malarstwo miniaturowe i tablicowe.
7. Rysunek
— składowa malarstwa, w której dominującym sposobem przekazywania artystycznych treści jest linia i światłocień. Podstawowymi narzędziami i materiałami są ołówek, kreda, węgiel, piórko, tusze. Niektórzy uważają rysunek za odrębną od malarstwa formę sztuk plastycznych, jednak nie sposób wykreślić granicy pomiędzy tymi dwoma aktywnościami artystycznymi. Możemy przecież wykonać rysunek wielobarwny, a obraz namalować monochromatycznie.